..........
Na czym polega działanie rozsądku?
Na wprowadzeniu do wyobrażeń j e d n o ś c i.
Zmysły dają różnorodność wyobrażeń, rozsądek zaś zespala wyobrażenia (Vorstellung).
Połączenie nie leży w przedmiotach i nie może być ujęte przez postrzeganie, lecz jedynie urządzeniem rozsądku, który sam nie jest niczym innym niż zdolnością łączenia a priori.
Nie same zmysły, ale i rozsądek jest w grze gdy, np. czując i widząc światło, przyjmujemy,
iż pochodzą one od tego...s a m e g o...p r z e d m i o t u...: od słońca.
Przedmiot jest to to,w czego pojęciu zostaje zespolona różnorodność danego wyobrażenia.
Rozsądek zespala wyobrażenia za pomocą pojęć i przez nie dokonuje przejścia od wyobrażeń do przedmiotów.
A więc:
1). przedmioty są pewnym zespoleniem wyobrażeń, a
2). Zespolenie samo nie jest wyobrażeniem, lecz aktem myślącego podmiotu; zatem to co zwiemy przedmiotem, nie istnieje bez udziału podmiotu myślącego: nie ma przedmiotów bez aktów podmiotu.
I nie ma sądów empirycznych, nawet najprostszych, w rodzaju ‘Słońce grzeje’, bez pojęć, tworzonych przez rozsądek.
P o d m i o t...jest...w a r u n k i e m...przedmiotu;
P o j ę c i a...są...w a r u n k i e m...doświadczenia.
..........
kant
..........
komentarz:
..........
Najogólniej Kant postuluje tutaj, że funkcją rozsądku jest dołączanie jednych wyobrażeń do drugich.
To co powstaje jako wynik takiego działania, jest niewątpliwie zbyt różnorodne, aby mogło samoistnie istnieć.
Rozsądek zmuszony jest do ujęcia tejże jakości jednym mianem, w taki sposób, aby mogło być wykorzystane w poznaniu i jego dalszych konsekwencjach – myśleniu.
Jest to postępowanie analityczne i efektem tegoż jest powstanie jednego pojęcia, które łączy w sobie te różnorodności czystej naoczności, które dane są a priori.
Czynność tę filozof nazwał syntezą wyobrażeń i przypisuje jej nader doniosłą rolę w poznaniu; zdolność zaś ta to według Kanta, wyobraźnia.
Można by teraz zadać pytanie: skąd umysł, czyli rozsądek wraz z rozumem posiada taką właściwość, jaką jest zdolność do zjednaczania form naoczności dostarczonych przez zmysły?
Na czym opiera się ta formalna jedność, ujawniająca się np. w wyżej wskazanej wyobraźni pełniącej funkcję syntezy, rozpoznawania, odtwarzania i wreszcie kojarzenia?
Są to pytania, które doprowadziły filozofa do ukazania relacji pomiędzy podmiotem i przedmiotem.
Oto umysł jako ten, który jest świadomą jednością wykracza poza siebie i rzutuje, własną jedność na zewnątrz, a ujrzawszy li tylko wyobrażenia, które nie posiadają zasady jedności, scala je za pomocą apriorycznej właściwości
rozsądku.
Świadomości jest tym, co stanowi o odnoszeniu przedstawień do przedmiotu, a zatem o tym, że stają się one poznaniem.
Jedność ta jest wręcz warunkiem jakiegokolwiek poznania jakiejkolwiek rzeczy. Co więcej to tylko dzięki niej wszelakie wyobrażenia mogą uzyskać status przedmiotu, mogą stać się dla człowieka rzeczą poznaną jako określony przedmiot, będący także ukonstytuowanym w sieci pojęć.
..........
