HISTERIA I POZYCJA KOBIECA
..........
Przypadek Dory jest nie mniej ilustratywny. Inny w jej przypadku dzieli się, co prawda. Jest dwóch mężczyzn, Pan K., mężczyzna z organem, który chce się rozkoszować, oraz ojciec, o którym wiadomo dokładnie, że był dotknięty impotencją. Oczywiście interesuje się Panią K. i to nie bez przyczyny, ale nie interesuje się nią ze względu na jouissance ściśle falliczną organu. Dla pięknej żony rzeźnika ci dwaj, mężczyzna seksualnej jouissance i mężczyzna impotentnego pragnienia seksualnego, łączą się w całość – rzeźnik jouissance oraz rzeźnik pragnienia. Tym jednak co łączy je obie jest fascynacja obiektem agalmatycznym powodującym pragnienie. Począwszy od Pani K., a na kontemplacji madonny skończywszy, jest to jedyna rzecz, jaka interesuje Dorę. Nie należy wyciągać stąd wniosku, że podmiot histeryczny jest podmiotem, który odmawia
wszelkiej jouissance. Jest to podmiot konsumujący brak, a jest to bez wątpienia jouissance, ale nie jest to żyjąca jouissance. Innymi słowy, rozkoszować się brakiem i rozkoszować się ciałem to dwie zupełnie odrębne sprawy. Owa chęć uniesatysfakcjonowania jouissance, oto co w sposób precyzyjny definiuje pozycję histeryczną. Co zwodzi niewątpliwie klinicystów to to, że histeryczki, zwłaszcza obecnie, nie odmawiają pójścia do łóżka, a czasem wręcz kolekcjonują kochanków. Stąd czerpie się wniosek, że oddają się jouissance… Jednak klinika psychoanalityczna nie jest kliniką obserwacji zachowań, nawet jeśli często pozwala przedstawić ich anomalie i zagadki. Pozycja kobieca jest czymś innym. Lacan definiuje ją w sposób przeciwny. Przywoływałam już jego interpretację pragnienia kobiecego z tekstu z 1958 roku w odpowiedzi na słynne pytanie
Freuda: „Czego chce kobieta?”. Odpowiedź w skrócie mogłaby brzmieć – chce rozkoszować się. Nie tylko, za Tejrezjaszem, się to [ça] więcej rozkoszuje, ale też chce rozkoszy. O podmiocie histerycznym nie można by powiedzieć – chce rozkoszować się, odwrotnie zresztą też nie. Czego chce on zatem? Z tego co powiedziano, wyłania się formuła. Histeryczka w celu uniesatysfakcjonowania jouissance Innego stara się o więcej bycia. Należałoby więc powiedzieć – kobieta chce rozkoszowania się, histeryczka – bycia.
..........
tłum. Anatol Magdziarz i Sara Rodowicz-Ślusarczyk
..........
